OOP

SOLID OOP Prensipleri 511 409 mezo

SOLID OOP Prensipleri

Merhaba arkadaşlar
Bu yazımda sizlerle OOP yazarken dikkat etmemiz gereken OOP yi gerçek anlamıyla programlarımıza veya web sitelerimize uygulama aşamasında nelere dikkat etmeliyiz bu konyu işleyen SOLID OOP Prensipleri ile ilgili küçük bir bilgilendirme yapacağım
OOP yi herkes bilir az çok anlatır veya basit yöntemlerle uygular yada uyguladığını sanar. Halbuki OOP programlama yaparken bir takım prensipler uygulanmalıdır. Bu prensiplerin baş harflerinden oluşan bir keyword var elimizde. SOLID
Solid 5 ayrı prensibin birleşmiş halidir ve OOP yaparken uygulamamız gereken kurallardan bahsederler. Hadi bakalım bu akrostiş şiir tadındaki prensipler neymiş görelim:
1- Single Responsibility Principle
2- Open/Closed Principle
3- Liskov’s Substitution Principle
4- Interface Sergregation Principle
5- Dependency Inversion Principle
İlk madde ile başlayalım küçük açıklamalar yapmaya.
1. Single Responsibility Principle : Bu prensibe göre bir metot, sınıf,nesne vb. yapıların yanlızca bir tane görevi olur. Bir metot, sınıf,nesne vb. değiştirmek için yanlızca bir sebebimiz olmalıdır. Birden fazla nedenimiz varsa bir yanlışlık var ve bu prensibe uymuyoruz anlamına gelir. Amaç her metot, sınıf,nesne vb. yapıya tek bir görev tek bir sorumluluk yüklemektir.
2. Open/Closed Principle : Yazmış olduğunuz metot, sınıf,nesne vb. yapılar geliştirmeye açık ancak değiştirmeye kapalı olmalıdır. Bu ne demektir peki: yazmış olduğunuz kod asla değiştirilmemelidir yanlızca üzerine eklemeler yapılmalıdır. Kodlarımızı yazarken bu şekilde dizayn etmeliyiz.
3. Liskov’s Substutions Principle : Bu prensibe göre alt sınıflardan elde ettiğiniz bir nesne ile üst sınıftan elde edilen nesne yer değiştirirse bu değişim kesinlikle ve kesinlikle aynı davranışa sahip olmalıdır. Yani örnekleyecek olursak OOP anlatırken hep bahsettiğimiz bir örnek olan CANLI sınıfımız olsun ve bu CANLI adındaki sınıfımız INSAN ve HAVYAN adlı iki sınıfa kalıtım vermiş olsun. Bu prensipte anlatılmaya çalışılan şey eğer ben bir işlemde CANLI sınıfını kullanıyorsam ve işlemlerim başarılı oluyorsa INSAN veya HAYVAN sınıfından aldığım örnekler ilede aynı işlemleri başarılı olarak gerçekleştirebilmeliyim içersinde bunu engelleyecek başka metot, sınıf,nesne vb. yapılar bulunmamalı demek istiyor.
4. Interface Sergregation Principle : Prensip olarak aynı özelliklere sahip olan sınıfları tek bir interface de toplamak sonradan o sınıfların hepsinde kesin olarak kullanılmayacak olan başka metot, sınıf,nesne vb. yapıları bu interface içersine eklemek doğru değildir. Ilk başta belki bir çözüm olabilir ama prensip olarak yanlıştır. Çözüm ise interface ‘leri parçalamaktır. Kesin olarak kullanılacak olan ortak metot, sınıf,nesne vb. yapıları ayrı ayrı interface ler içersinde toplayarak sınıflara implement etmektir.
5. Dependency Inversion Principle : Somut sınıflara olan bağımlılığı soyut sınıflar veya interface ler ile ortadan kaldırmaktır. Yani bir servis sınıfımız var ve bu servis sınıfı DB işlemleri ile ilgili işlemler gerçekleştiriyor. Başka bir A sınıfı üzerinden bu Servis sınıfına bağ kurup işlemlerimizi gerçekleştirirken ürettiğimiz A sınıfımız içersinde servis sınıfının bir çok örneği alınacak ve bir çok yerde kullanılabilecek ve kodlarımızı değiştirirken bağlı olan kısımlarda değişecek yada servis sınıfında yapılan bir değişiklik bizim servisi kullanan A sınıfımızdada değişikliklere sebep olacak . Amaç bu bağımlılığı ortadan kaldırmak ve daha güzel bir kod ortamı sağlamak.
Bu prensiplerde kod yazmak zorunlu olarak yapmanız gereken bir şey değil ama bu şekilde yazmanın tek bir amacı var daha az hata daha güzel kodlar 😀
Bilgiyle Kalın
M.Zeki Osmancık

C# | OOP Terminolojisi 150 150 mezo

C# | OOP Terminolojisi



Access Modifier : Bir tipe veya tipin üyelerine erişimi sınırlayan private, protected, internal, public gibi kelimelerdir.

Accessible Member : Verilen tip tarafından ulaşılabilen üyedir. Bir tip ile erişilebilen bir üye başka bir üye tarafından erişilebilir olmayabilir.

Accessor : Bir özellik (Property) ile ilişkilendirilmiş Özel (private) veri alanı (data field) üyenin değerini alan veya ayarlayan metodlardır. Okunur-Yazılır özellikler get ve set erişimcilerine sahipken salt okunur özellikler sadece get erişimcisine sahiptirler.

Anonymous Method : Bir delegeye parametre olarak geçilirilen bir kod bloğudur.

Base Class : Türetilmiş sınıf (Derived Class) tarafından miras alınan sınıftır (Inherited Class).

Call Stack : Çalıştırma zamanında (runtime) programın başından başlayarak çalıştırılacak ifadeye kadar olan yapılan metod çağrılarının dizisidir.

Class : Nesneyi tanımlayan, nesneye şablon oluşturan veri tipidir. Sınıflar veri ve veriyi etkileyen metodlardan her ikisini de içerebilirler.

Constructor: Bir sınıf veya yapı üzerinde bulunan ve o tipteki nesneleri oluşturan özel metodlardır.

Delegate : Bir metodu referans eden bir tiptir. Bir delege metoda atandığında tam olarak o metod gibi davranır.

Derived Class : Başka bir taban sınıfın davranışına ve verisine erişmek, geliştirmek veya değiştirmek için miras yöntemini kullanan sınıftır.

Destructor : Örneğin sistem tarafından sonlandırılmasını hazırlayan, sınıf veya yapı üzerindeki özel bir metodtur.

Event : Bir değişikliğin bilgilendirmelerini gönderen sınıf veya yapı üyesidir.

Field: Sınıfın ya da yapının doğrudan erişilen veri üyesidir.

Generics : Jenerikler, bir sınıf ya da metodun bir tip parametresi ile tanımlanabilmesine olanak sağlarlar. İstemci kodu tipin örneğini yaratırken parametre olarak tanımlanan tipi belirli bir tipte değişken olarak tanımlar. Böyle parametrenin hangi tipte olduğu tanımlandığından sınıf ya da metodta o tip olarak kullanılabilir.

IDE (Integrated Development Environment) : Derleyici, debug edici, kod düzenleyici ve tasarım araçları gibi çeşitli geliştirme araçları için birleştirilmiş bir arayüz sağlayan uygulamalardır.

Immutable Type : Örnek yaratıldıktan sonra, örneğinin veri, alan ve özellikleri değişmeyen tiplerdir. Değer tiplerinin çoğu böyle tiplerdir.

Inaccessible Member : Belirtilen bir tip tarafından erişilemeyen bir üyedir. Bir tipe Erişilmez bir üyenin başka bir tipe de erişilmez olması gerektiğine dair bir zorunluluk yoktur.

Inheritance : C#, Miras almayı destekler. Yani bir sınıf (class) taban sınıf (base class) olarak adlandırılan sınıftan türetilir ve aynı metod ve özellikleri miras alır. Bunu sınıfa Türetilmiş Sınıf (Derived Class) denir.

Interface : Sadece public metod, olay ve delegelere ait imzaları içeren bir tiptir. Arayüzü miras alan bir nesne arayüzde imzaları tanımlanan tüm metod, olayları geliştirmek zorundadır. Sınıflar veya Yapılar (Structs) herhangi bir sayıda arayüzden miras alabilirler…

Iterator : Öteleyici, bir sınıfın içerdiği bir koleksiyon veya diziyi (array) sınıf kullanıcılarının foreach ile kullanabilmesine olanak sağlar.

Member : Bir sınıf (class) ya da yapı (struct) üzerinde tanımlana alan (field), özellik (property), metod (method) veya olaylara (events) o sınıfın üyeleri (class members) denir.

Method: Bir sınıf (class) ya da yapı (struct) için davranışı sağlayan isimlendirilmiş kod bloğudur.

Mutable Type : Örnek yaratıldıktan sonra, örneğinin veri, alan ve özellikleri değiştirilebilen tiplerdir. Referans tiplerinin çoğu böyle tiplerdir.

Nested Type : Diğer bir tipi tanımının içinde tanımlanmış tiptir.

Object : Sınıf örneğidir (instance). Bir nesne bellekte bulunur ve verisi ve bu veriler üzerinde etkisi olan metodları vardır.

Property : Özellikler, erişimcileri aracılığı ile bir veri üyesine ulaştırırlar.

Refactoring :
Bilgisayar terminolojisinde bilgisayar yazılımının çıktılarını ve işlevlerini değiştirmeden iç yapısının yeniden düzenlenerek uygulamanın geliştirilmesi, iyileştirilmesi demektir. Kısaca önceden girilmiş kodun tekrar kullanılması diyebiliriz. Visual Studio C# düzenleyicisi akıllıca kodunuzu tekrar biçimlendirebilir. Mesela işaretlediğiniz bir kod bloğunu bir hamleyle bir metoda dönüştürebilirsiniz.

Reference Type : Bir veri tipidir. Referans tipi olarak tanımlanan bir değişken verinin depolandığı konumu işaret eder.

Static : Statik olarak tanımlanan bir sınıf ya da metod “new” anahtar kelimesi ile ilklendirilmeden varolabilir.
Örneğin Main() statik bir metoddur.

Struct : Tipik olarak bazı mantıksal ilişkileri olan değişkenler içermesi için kullanılan birleşik veri tipidir. Yapılar aynı zamanda metodlar ve olaylar içerebilirler. Miras almayı desteklemezken arayüz kullanımını desteklerler. Sınıflar referans tipiyken, yapılar değer tipidir.

Value Type : Öbek (Heap) üzerine yerleştirilen referans tiplerine karşın yığın (stack) üzerine yerleştirilen veri tipidir. Yapı ve null değer alabilen (Nullable) tiplerin de olduğu gibi Nümerik tipleri de içeren Yerleşik (built-in) tiplerin hepsi değer tipleridir. Sınıf tipi ve string tipi referans tipleridir.

kaynak: http://msdn2.microsoft.com/en-us/library/ms173231.aspx

Bilgiyle Kalın…
M.Zeki Osmancık

    Join our Newsletter

    We'll send you newsletters with news, tips & tricks. No spams here.